46 yıl sonra girişlerin açıldığı Kıbrıs’ın Maraş bölgesinin sırrı nedir?
46 yıl sonra girişlerin açıldığı Kıbrıs’ın Maraş bölgesinin sırrı nedir? Kapalı Maraş'ın önemi nedir? Resimlerle Kapalı Maraş'ın dünü ve bugünü
133
1974 öncesi Akdeniz’in Las Vegas’ı olarak tanınırdı, Sophia Loren, Elizabeth Taylor ve Richard Burton, Raquel Welch, Brigitte Bardot gibi o dönemin ünlü isimlerinin uğrak yeri idi, sonrasında ise tam bir hayalet şehre dönüştü. Kıbrıslı Türkler Maraş Rumlar ise Varosha diyordu. Turizmin ve mimarinin cenneti diye bilinirdi.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin aldığı karar uyarınca hem yerleşime hem de iskâna kapatılmıştı. Maraş, 1974 yılında 13 Ağustos’ta son bulan İkinci Kıbrıs Harekâtı sırasında Maraş, 1974 yılında 13 Ağustos’ta İkinci Kıbrıs Harekâtı sırasında Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirildi..
Gazimağusa şehrinde bulunan mahalle yapılan anlaşmalar sonrası büyük bir kısmı yerleşim ve iskana kapatılmıştı. 45 yıl Birleşmiş Milletler tarafından denetlenen ve Kıbrıs adasını ikiye ayıran “Yeşil Hat” tampon bölgesinde olan Maraş’ta BM’e ait olan bir adet bina bulunmaktaydı. 400 metre ilerisinde ise altı apartman Türk Silahlı Kuvvetleri’ne orduevi yapılması için tahsis edilmişti.
Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile orduevi yanında bulunan kız öğrenci yurdunda kalan öğrenciler dışında içeriye giriş kesinlikle yasaktı. Hayalet şehri görmek isteyen yabancı turistler Maraş İkon Kilisesi’nden öteye gidemiyorlardı Ancak 2016 yılından itibaren turistlerin kiliseye de girmeleri yasaklanmıştı. Askeri kartı olanlar, yurtlarda kalanlar ve kayıtlı taksiler haricinde hiçbir şekilde sivil araç ve yaya Kapalı Maraş Bölgesi’ne alınmamaktaydı.
70’li yılların en son teknolojisine sahip lüks şehrin yaşatılması için defalarca müzakere tartışmaları yapılsa da aradan geçen 45 yıl boyunca bir sonuca ulaşılamadı.
45 yıl sonra yaşanan Doğu Akdeniz’deki doğal gaz arama çalışmaları ile Rumlarla K.K.T.C ve Türkiye arasında başlayan gerilim sonrası Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Başbakanı Ersin Tatar, Maraş’ı tekrar kullanıma açacağını söyledi.
Rum tarafı buna çok sıcak bakmasa da Tatar Türk basınından birçok gazeteciyi hayalet şehre davet ederek 45 yıldır ayak basılmayan Maraş’a ilk kez ayak basılmasına vesile oldu.
İşte fotoğraflarla Maraş’ın dünü ve bugünü;
233
Yalnızca arazi değeri 100 milyar doları aştığı tahmin edilen şehrin turizm yönündeki yapılanması takriben 1960 yılında başladı.
6,5 km. uzunluğundaki deniz kıyısında boydan boya uzanan Maraş’ın, 1970’lerde adanın yüzde 50 üzeri oranda oteli bulunuyordu.
333
Yalnızca bu bölgenin otel yatak sayısı, KKTC’deki toplam otel yatak sayısına eşit bir kapasiteye sahipti.
433
Maraş’ta 1974’ten önce 10 bin yataklı 45 otel ve 60 apartman tipi otel bulunuyordu.
533
Şehirde ayrıca 3000 civarı büyüklü küçüklü ticari iş yeri, 99 eğlence merkezi, 25 müze, 24 sinema ve tiyatro, 21 banka, 2 spor tesisi vardı.
633
Maraş, diğer ismiyle “hayalet şehir”, Mağusa ilçesinde ve modern mimarisi ile dünyanın en lüks turizm merkezlerinden birisiydi (1973-74).
1970-1974 yılları arasında en parlak dönemini yaşayan şehirde bulunan ünlüler arasında Sophia Loren, Elizabeth Taylor ve Richard Burton, Raquel Welch, Brigitte Bardot gibi sanatçılar yer alıyordu.
733
Rum turizminin yüzde 58’i bu bölgedeydi.
833
Zamanında Maraş’ta bulunan, İngiliz Kraliyet ailesinin yaptığı Golden Sands Hotel, rivayete göre dünyanın ilk 7 yıldızlı oteli.
933
Otelin içinde ulaşımı sağlayan bir de raylı sistem bulunduğu söyleniyor.Ayrıca arabayla otele girdikten sonra direkt odalara çıkma imkanı da mevcuttu.Ayrıca arabayla otele girdikten sonra direkt odalara çıkma imkanı da mevcuttu.
1033
Şehir genelinde 4 bin 649 özel ev, 143 resmi daire, 9 kilise, türbe ve mezarlık, 8 okul bulunuyordu.
1133
Bu bölge tek başına özellikle 1973 yılında bütün Kıbrıs’ın turzim sektöründeki toplam gelirinin yüzde 53,7’sini sağlıyordu.
1233
1974 sabahından sonra zaman durmuş ve o hiç uyumayan şehir, o günden beri sessizliğe gömülü vaziyette.Şehirdeki yapılar bu geçen zaman içinde harabeye dönmüş durumda.
1333
BM askerleri tarafından özel koruma altına alınan ve düzenli olarak bakımı yapılan üç binanın haricinde tüm binalar kaderine terk edilmiş durumda.
1433
Kapalı Maraş’taki otel ve iş yeri binalarının önemli bir bölümü uluslararası kurum ve kuruluşların yatırımları ile inşa edilse de, toprakları Kıbrıs halkına ait.
1533
Bu bölgenin geneli Kıbrıs Türk Evkaflarından Abdullah Paşa Vakfı, Lala Mustafa Paşa Vakfı ve Tekkelitika Vakfı’nın koçanlı (tapulu) malı olduğu söyleniyor.
1633
Merdaneli çamaşır makinenin hüküm sürdüğü zamanlarda bölgede tam otomatik çamaşır makinesi kullanılıyordu
1733
Dönemin son teknolojisi siyah-beyaz televizyonlar da yaygındı.
1833
Buzdolabı da lüks sayılmıyordu.
1933
Kullanılan fırınların dönemin hayli ilerisinde olduğu da görülebiliyor.
2033
Maraş’ın eski haline dönüşü için yaklaşık 10 milyar doların yeterli olacağı hesaplanıyor.
2133
Atıl durumdaki yapıların hızla elden geçirilmesi ve 380 bitirilmemiş inşaatın kullanılabilir olanlarının da yeniden kazandırılması beklentiler arasında.
2233
Takas amaçlı bir siyasi koz olarak tutulan bölge, savaşın ve anlaşmazlıkların simgesi gibi, 39 yıldır terk edilmiş vaziyette ve kapalı duruyor
2333
39.000 nüfuslu kentsel yaşam kalitesinin yerini artık hayvanların bile zor yaşadığı bir ortama bırakmıştır