İran'da benzine yapılan yüzde 50 zam tüm ülkeyi ayağa kaldırdı, yol kesip polisle çatışan göstericiler banka şubeleri, kamu binaları ve polis araçlarını ateşe verdi.
Tahran yönetiminin Ortadoğu'daki müttefikleri Irak ve Lübnan da protestolarla sarsılıyor.
Gösteriler başta başkent Tahran olmak üzere Kirmanşah, Hürremabad, Ahvaz, Şiraz, Yezd, Meşhed, İsfahan, Kerec, Tebriz, Behbehan, Kaimşehr, Kazrun, İslamşehr ve Şehriyan kentlerine de yayıldı.
Polis ve askerlerin Cumartesi günü göstericilerle çatıştı. Araçları yakarak barikatlar kuran öfkeli göstericiler banka şubeleri, kamu binaları, bazı tesisleri ve polis araçlarını ateşe verdi.
Başkent Tahran'da trafiğe çıkan sürücüler zamları kontak kapatarak protesto etti. Tahran'da göstericiler, 'Hakkımızı alırız, zilleti kabul etmeyiz' şeklinde sloganlar attı.
Reuters haber ajansı, hükümet karşıtı sloganların neredeyse tüm şehirlerde atıldığını ve söz konusu sloganlardan bazı üst düzey yöneticilerin de nasibini aldığını aktarıyor.
Sosyal medyada paylaşılan bazı videolarda, başkent Tahran'da barışçıl göstericilerin İmam Ali Otoyolu'nda trafiği durdurduğu ve sloganlar atarak polisten kendilerine destek vermelerini istedikleri görüldü.
İçişleri Bakanlığı, şehir içi ve şehirler arası trafikte ciddi aksamalar yaşandığını, bazı sürücülerin sekiz saat trafikte mahsur kaldığını açıkladı.
İran'ın batısındaki Kirmanşah kentinde de büyük bir gösteri düzenlendi. Polis göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gazı kullandı.
Gece yarısı ise bazı göstericiler İran'ın orta kesimindeki Sircan şehrinde bir istasyona saldırdı ve tesisi yakmak istedi. Çıkan olaylarda bir kişi öldü, birkaç kişi de yaralandı.
Başkent Tahran'ın yanı sıra Şiraz, İsfahan, Kirmanşah, Hürremşehr, Kerec, Abadan ve Hürremşehr kentlerinde Pazar günü okullar tatil edildi.
İran'da geçen yıl yaz mevsiminde hayat pahalılığı, para biriminin değer kaybı, işsizlik ve su ile elektrik kesintileri nedeniyle büyük protesto gösterileri düzenlenmişti.
Sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımlar, İsfahan, Şiraz ve Meşhed gibi kentlere de yayılan protestolarda rejim karşıtı sloganlar atıldığını göstermişti.
Şiraz'dan sosyal medyaya yüklenen bir videoda ise doğrudan ülkenin yönetimi hedef alınmış ve "Diktatöre ölüm!" sloganları duyulmuştu.
İran'da Cuma günü alınan kararla devlet tarafından sübvanse edilen benzinin litresi, aylık 60 litreye kadar 1000 tümenden (50 kuruş) 1500 tümene (75 kuruş) yükseltilmişti. Araç başına bir ay içinde 60 litreden fazla benzin alınması halinde de benzinin litre fiyatı 3 bin tümene (1,5 TL) çıkartılmıştı.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise halkın yüzde 75'inin ekonomik nedenlerle 'baskı altında' olduğunu söyledi. Ruhani zamdan elde edilecek gelirden pay alma niyetinde olmadıklarını belirtti.
Pazar günü sabah saatlerinde konuşan dini lider Ayetullah Ali Hamaney, benzin fiyatlarına yapılan zammı savundu, gösterilerin İslam Cumhuriyeti'nin muhalifleriyle yabancı düşmanların sabotojı olarak tanımladı.
Cuma günü açıklama yapan bazı üst düzey din adamları ise, Tahran yönetimine yüzde 50'lik benzin zammını geri alması yönünde çağrı yapmıştı.
Milletvekillerinin çağrısı üzerine İran Meclisi yarın benzin zammını görüşmek üzere Pazar günü olağanüstü toplanıyor. Pazartesi günü ise Cumhurbaşkanı Ruhani kapalı oturumda milletvekillerinin sorularını yanıtlayacak.
İran'daki protestolara ilk destek ABD'den geldi, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Twitter'dan "İran'daki insanlara neredeyse birbuçuk yıldır söylediğim gibi: ABD sizinle" mesajını paylaştı.
ABD Başkanı Donald Trump'ın nükleer anlaşmadan çekilmesi ve yaptırımları yeniden hayata geçirmesiyle, İran derin bir ekonomik darboğaza girmiş durumda.
Ancak, tüm gelişmelere rağmen Tahran yönetimi Ortadoğu'daki etkinliğini düşürmüş değil. İran rejiminin müttefiki Irak'ta 1 Ekim, Lübnan'da ise Ekim ayı ortasından bu yana geniş çaplı protestolar var.
siyasetcafe.com