Çanakkale Savaşı’na İngiliz bakışı

1915 yılında Çanakkale Boğazı’nı geçmek amacıyla Gelibolu Yarımadası’na çıkarma yapan İngilizlerin Akdeniz Sefer Kuvveti ile Fransızların Doğu Sefer Kuvveti bünyesinde, dünyanın birçok farklı bölge ve ülkesinden askerler vardı. Yeni Zelanda ve Avustralyalılardan Hintlere, Afrikalı Zuavelerden Kanadalılara beş yüz bini aşkın asker, İngilizlerin İstanbul’a ulaşıp I. Dünya Savaşı’nı kısa yoldan bitirme stratejisi doğrultusunda Gelibolu Yarımadası’na indirildi.

Bu askerlerin önemli bir kısmıysa seksen beş İngiliz alayına bağlı taburlardan oluşuyordu. Çoğunlukla il, ilçe, bölge isimleriyle kendilerini tanımlayan ama varsa tarihten gelen adlarını ve kraliyet hanedanıyla olan bağlantılarını da gururla sancaklaştıran bu alaylar, Mısır’da ve Limni Adası’nda eğitimini tamamladıkları nizami, gönüllü ve teritoryal taburlarını Gelibolu’ya sürdüler.

Bu kitap, on küsur ay süren bu seferde görev yapan İngiliz alaylarına odaklanıyor. Bu alayların her bir taburunun hangi gemiyle nereden gelip hangi sektöre çıkarma yaptığını, hangi çatışmalarda yer aldığını, ne zaman hangi ihtiyat siperine çekilip ne zaman cepheye sürüldüğünü, ne kadar zayiat verip ne kadar takviye aldığını, hangi mensubuna hangi nişan ve madalyanın layık görüldüğünü, kısacası Gelibolu’daki bütün faaliyetlerini, gün gün ve isim isim listeliyor.

Ömrünü İngiliz ordusunun tarihini araştırmaya adayan Ray Westlake’in, iki binden fazla harp ceridesi ve asker anısından yararlanarak hazırladığı eser, Çanakkale Savaşı konusunda eşsiz bir kaynak niteliğinde.