Ses kayıtları montaj mı gerçek mi?

Başbakan Erdoğan ile oğlu Bilal arasında geçtiği iddia edilen ses kayıtlarının gerçek olup olmadığı tartışılıyor. Uzmanlar kayıtların montaj olmadığını iddia ediyor. Başbakan'ın Konya'da olduğu iddiası ise Erdoğan'ın ses kayıtlarındaki ifadelerle çelişiyo

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ses kaydı gündeme bomba gibi düşerken sosyal medyada ise ses kayıtları sahte mi gerçek mi tartışması başladı.

BAŞBAKAN ANKARA'DA DEĞİL KONYA'DAYDI İDDİASI

İktidar yanlıları ses kayıtlarının montaj ya da sahte olduğunu ileri sürerken Başbakan Erdoğan'ın ilk ses kaydının alındığı saatlerde Konya'da Şeb-i Arus törenlerinde olduğunu öne sürdü. Ancak kayıtların gerçek olduğunu iddia edenler ise ilk kaydın sabah saat 08.02'de alındığının dolayısıyla Başbakan Erdoğan'ın o saatlerde herhangi bir törende olmasının imkansız olduğunu kaydediyor. Öte yandan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ses kayıtlarının 04:02'inci saniyesinde "Ben çünkü Konya'ya gideceğim" diyor. Yani Erdoğan sabahın o saatinde konuşmayı yaptıktan sonra Konya'ya hareket ediyor. Bu sebeple de kayıtlarda bir çelişki olmadığı kaydediliyor.

Öte yandan ünlü besteci ve aranjör Attila Özdemiroğlu ise bu ses kayıtlarının günümüz teknolojisiyle üretilmesinin imkansız olduğunu ve bu kadar gerçekçi bir taklit yahut montaj yapmanın mümkün olmadığını kaydetti. Ses kayıtlarını analiz ettiğini belirten Özdemiroğlu twitter hesabından şu bilgileri paylaştı:

MONTAJ veya SAHTE DEMEK KOMİK!

"Montaj, Sahte diyenlere teklifim şu: Madem yapılabiliyor. TV'de herkesin önünde RTE ve Bilal'i konuşmasını üretin ki inandırıcı olsun Komik! ilk kayıtta telefon hatlarında sıkça olan diğer konuşmaların karışması bariz (cross-talk) 2.arama oldukça temiz bir hattan yapılmış. Kayıtları tekrar analiz ettim. Aramalar arasındaki montaj dışında hiçbir ek yok. Arka plan sesler (ambient noise)den anlarsınız. Şu an ülkede çoğu stüdyo, laboratuar, ünversitelerimiz dijital waveform analizi yapabilecek yetenekte. Kimse kandırılamaz. Ses kaynağının montaj olup olmadığı çıplak kulakla bile gayet kolay anlaşılır. Ama dijital analiz kesin sonoçtur. Kimse kaçamaz. Kaydedilen ses telefon gibi elektronik bir kaynaktansa mikrofon karekteristiği, hatların gürültüsü, daha birçok parametre değişir. Farklı kaynaklardan montajlanmış konuşma sesi çok kolay anlaşılır İçinde bulunulan ortam (room sound) ve çevre sesi (ambient noise) değişir. RTE'nin sesinin her halini hepiniz yıllardır duyuyorsunuz Bu ses ve vurgulamaların (artikülasyon) üretilebileceği komik masalı cahiller için. 8 cm'de +4 db olan bass frekans mesafe 4 cm olunca +16 db artar aynı kişiyi yakın ama boğuk (bas frekanslar artmış) duyarsınız. Her mikrofon farklı karakterdedir Bas frekanslar mikrofona yakınlığın karesi oranında artar (proximity effect) Aynı kışiyi farklı duyarsınız. Konuşmayı yoktan üretmekle varolan bir sesi değiştirmek 180 derece zıt şey. Yoktan üretip orijinale benzemesi imkansız..."

KRİPTOLU SES MONTAJLANAMAZ

Öte yandan başka ses uzmanları ise telefon kayıtlarındaki sayısal ses atlamalarının sebebinin hatların kriptolu olmasından kaynaklandığını ifade ediyorlar. Uzmanlar bu konuşmaların muhtemelen yerli kaynaklarla üretilmiş kriptolu telefonlar ile yapıldığını ve bu dinlemelerin de bu kriptolu cihaz teknolojisini taraflara sağlayanlar tarafından üçüncü bir kriptolu telefon ile hatta girilerek yapılmış olma ihtimalinin yüksek olduğunu belirtiyorlar. Öte yandan konuşmaların tamamında aynı sayısal kriptolu sesin bulunması sebebiyle bu ses kayıtlarının montaj olma ihtimalinin sıfır olduğu kaydediliyor. Uzmanlar konuşmayı neresinden kesilirse kesilsin kriptolu seslerin birleştirilemeyeceğini dolayısıyla bu ses kayıtlarının montaj olmasının mümkün olmadığını belirtiyor. Öte yandan iddialara göre Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Bilal Erdoğan arasındaki konuşma Aselsan'ın kriptlu telefonlarından yapılmış olabilir. Dinlemelerin de yine Aselsan cihazları tarafından yapılmış olabileceği kaydediliyor.

SES MÜHENDİSİ: KAYIT MONTAJ DEĞİL

Ses mühendisi Ali Büyük, Facebook sayfasında ses kaydıyla ilgili bir analiz yaptı. Çeşitli programlarla sesi incelediğini belirten Büyük, sesin kesinlikle gerçek olduğunu söyledi.

Ali Büyük şunları yazdı:

"RTE'nin ses kaydı montaj değildir. En basit analyzer pluginin de bile bunu görüp test edebilirsiniz. Ses kaydının birbirinden bağımsız yerlerinden alınmış 4 adet room noise örneğinin 30 db ses açıldıktan sonra analyzerdaki görüntüsü. Birbirinden bağımsızdır copy paste değildir room noise'lar. Üzerime düşen görevi yapmaktan ilk kez bu kadar memnuniyet duyuyorum))) Ayrıca zaten diyaloğun gidişatındaki tonu herhangi bir tune programında profesyonelce tonlasak bile cümle yapılarını bu denli kurmayı, cümlelerin akışını yakalamak imkansız denecek kadar düşük bir ihtimaldir. Saygılar."