Türk Mukavemet Teşkilâtı’nın Bilinmeyenleri

EOKA (Kıbrıs Mücadelesi Ulusal Örgütü) adlı tedhiş örgütü 1 Nisan 1955’de kuruldu. Amacı: Kıbrıs’ı Türklerden arındırıp, adayı Yunanistan’a bağlamaktı. Liderliğini Yunan asıllı Albay Yeoryos Grivas yapıyordu. Örgüt, kuruluş amaçları gerçekleştirmek için harekete geçti: Türk köylerine saldırdı; yakıp yıktı.

11 Ocak 1956’da, Bafa’da, Türk asıllı polis memuru Ali Rıza’yı şehit ederek; ilk suikast girişimini gerçekleştirdi. Türk Büyükelçiliği’ne bomba attı. Sistematik şekilde şiddetini yoğunlaştırdı. 1957’nin yaz aylarında, Türk köylerini tek tek basıp, 74 Kıbrıs Türkü’nü katletti.

- Rum Katliamını Karşı Türk Mukavemet Teşkilatı Kuruldu… -

Olayların yoğunlaşması üzerine, Kıbrıs Türk Toplumu Lideri Dr. Fazıl Küçük ve Kıbrıs Türk Kurumları Federasyonu Başkanı Rauf Denktaş, Ankara’ya gidip, dönemin yöneticileriyle görüştü. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu’ya konunun önemi anlatıldı; acil yardım verilmesi/sağlanması istendi.

Türkiye, Kıbrıs’taki soydaşlarına destek vermezse; adadaki Türk nüfus saldırılara karşı dayanamayabilirdi. Fatin Rüştü Zorlu, hemen konunun üzerine gidip, planlama yapılmasını istedi. Kıbrıs Türkleri’nin örgütlenmesi, elemanların Türkiye’de eğitilmesi ve adaya gizli yollardan silâh sevkiyâtı yapılmasını önerdi. Örgütün adı: TMT (Türk Mukavemet Teşkilâtı) olacaktı.

Kıbrıs’taki soydaşlarımız, aralarında küçük direniş örgütleri oluşturmuştu. Volkan, en tanınanıydı. Mitingler ve toplu gösteriler yapıyordu. Ama Volkan’ı kim(ler)in yönettiği pek bilinmiyordu. Rauf Denktaş; VOLKAN’ı İngilizlerin kurdurmuş olmasından kuşkulanıyordu. Küçük, etkisiz, dağınık ve koordine edilemeyen grupların, EOKA karşısında başarı kazanması zordu. Mukavemet askerî bir organizasyona/yapıya dayanmalıydı.

- Özel Harp Dairesi Devreye Girdi… -

Planlamanın yapılması, organizasyonun oluşturulması için Genelkurmay Başkanlığı Seferberlik Tetkik Kurulu (Özel Harp Dairesi) görevlendirildi. Örgütte gönüllülük esastı. TMT, Seferberlik Tetkik Kurulu Başkanı Tümgeneral Daniş Karabelen’e bağlandı. Planlamayı, Karabelen’in yardımcısı Binbaşı İsmail Tansu yürütecekti. Personel ve harekâttan Binbaşı Ahmet Görmez, eğitimden Yüzbaşı Bedri Esen, ikmal ve lojistikten Yüzbaşı Cemal Birer ve Yüzbaşı Recep Atasü, haberleşmeden de Yüzbaşı Halil Pamukoğlu sorumluydu. TMT’de görevlendirilen subayların çoğu Kore Savaşı gazisiydi. Kıbrıs’ta gizli çalışma yapacak yedek subaylar öğretmen unvanı gidecekti.

18 yaşını geçmiş; Kıbrıs Türkü kadın ve erkekler örgütlenecekti. Aralarından seçilenler, Ankara ve Antalya’daki kamplarda askerî eğitimden geçirilecekti. Bir yıl içinde 5 bin soydaşımız örgütlenmiş ve eğitilmiş olacaktı. Hedef sayı: 15 bin kişiydi. Finansman, örtülü ödenek ve bazı fonlardan sağlanacaktı.

- Örgütün Başında ‘Bayraktar’ Unvanlı Başkomutan Bulunuyordu…

-TMT; ilk bildirisini Kasım 1957’de yayınladı. Örgütün sivil kanadı, 27 Temmuz 1957’de, Burhan Nalbantoğlu, Rauf Denktaş ve Kemal Tanrısevdi tarafından oluşturuldu. İlk çekirdek kadroda Dr. Fazıl Küçük’e yer verilmemişti. TMT; Kıbrıs’taki bütün küçük direniş örgütlerini birleştirip, her Türk köyünde faaliyet gösterecek büyük/güçlü organizasyon oluşturmayı amaçlıyordu.

Askerî kanadın başında yarbay/albay rütbesinde Bayraktar unvanlı başkomutan bulunuyordu. Başkomutan, sadece mücahitlere komuta etmiyordu. Türkiye ile bağlantıyı sağlıyor; gizli silâh sevkiyatını organize ediyordu. Ayrıca, Lefkoşe’de faaliyete geçirilen Kırıkkale adlı gizli atölyedeki hafif silahların yapımı koordine ediyordu. Bayraktarlığa 10 Sancaktar bağlıydı. Her sancaktar da, emrindeki mücahit taburlarına komuta ediyordu.

Bütün hazırlıklar tamamlandıktan sonra TMT, 1 Ağustos 1958’de, Lefkoşe’de illegal karargâhını devreye soktu. Örgütün askerî kanadının başında Yarbay Rıza Vuruşkan bulunuyordu. Yardımcıları Binbaşı Necmettin Erge ve Yüzbaşı Mehmet Özden idi. TMT Kıbrıs Bölge Komutanı ise Binbaşı Şefik Karakurt’tu.

- Bayraktar, İş Bankası’nda Görevli Müfettiş Hüviyetindeydi… -

Yarbay Rıza Vuruşkan, İş Bankası’nın görevli müfettiş kimliğiyle adadaydı. Ali Çonan takma ismini kullanıyordu. Örgütte, Vuruşkan’ın kod adı ‘Bozkurt’, Rauf Denktaş’ın ‘Toros’ ve Dr. Fazıl Küçük’ün ‘Ağrı’ydı. Lider kadro, Türk Bayrağı, Kur’an-ı Kerim ve silâh üzerine sağ elini basarak yemin etmişti. TMT’ye her katılan için aynı yemin töreni tekrarladı.

TMT, 5 kişilik hücreler şeklinde örgütleniyordu. Her hücre bir ‘oğul’du. Hücreler bir araya gelip bölüğü yani ‘petek’i oluşturuyordu. Tabur da peteklerden meydana geliyordu ve adı da ‘kovan’dı. Hücrelerde her bir er ‘arı’, hücre lideri ‘oğul beyi’, petek lideri de ‘petek beyi’ diye adlandırıldı.

Hücre üyesi sadece kendi hücresindeki arkadaşlarını tanırdı. Hücre lideri diğer hücrelerle haberleşmeyi sağlardı. Örgütün genel komutasını yürüten Bozkurt kod adlı Bayraktar, birkaç üst düzey yönetici tarafından bilinirdi.

TMT, sıkı/çelik disiplin altındaki örgütlenmesini tam 5 yıl sürdürdü. Yer altı faaliyetlerinin kurallarına sıkı sıkıya uyuldu. Mücahitlere silâh kullanmayı öğretti. Bir yandan askeri eğitim sürerken; öte yandan EOKA yanlılarına karşı da istihbarât çalışmaları yürütüldü. Türk köyleri, EOKA saldırılarına karşı destansı kahramanlıklarla savunuldu. TMT’nin resmi sembolü: Bozkurt’tu. Hücrelerdeki her erin kod adı ise ‘Kurt’ idi. Eğitim yaptıran subaylara ‘Temizlik Kurdu’, silah sağlayanlara ‘Bereket Kurdu’, istihbaratta çalışanlara ise, ‘Fal Kurdu’ denirdi.

Türkiye’den Kıbrıs’a yapılan ilk silah sevkiyatını yapan 3 TMT mensubuna ‘Arı Ekibi’ adı verildi.  İlk gönderi 16 Ağustos 1958’de gerçekleştirilmiş; 10 makinalı tüfek, 20 tabanca ve 2 sandık mermi adaya başarı ile çıkarılmıştı.

TMT ve kadroları, Kıbrıs Türk Toplumu’nun yaşam hakkını güvence altına alacaktı.

Ali Hikmet İnce 

siyasetcafe.com