PKK özerklik ilan edecek mi?

Bunaltıcı bir atmosfere dökülen yolsuzluk gündemi, Kürt sorununu ikinci plana düşürdü.

Buna rağmen 2013 Nevruz’undan bu yana geri dönüşü mümkün görünmeyen önemli mesafeler alındı. Pervin Buldan dün, Devlet’in Öcalan ile iki yasa çıkartılması konusunda mutabakata vardığını açıkladı. Bunlardan biri “Bölgesel yönetim özerklik yasası”, diğeri ise “Demokratik sivil toplum yasası” imiş. BDP’nin yerini almakta olan HDP’nin bu açıklamayı resmen yalanlaması, işin henüz olgunlaşmadığını gösteriyor. Yasaların ismi, resmî devlet literatüründen çok PKK jargonuna uygun olduğuna göre, durumun henüz bir “Öcalan önerisi” olarak tartışıldığını düşünmek daha mantıklı görünüyor. Trafiğin işlediği ve kanalların açık olduğu, kestirebileceğimizin ötesinde ciddi bir mesafe alındığı ortada.

Önemli belirtilerden biri olarak, Mustafa Karasu’nun PKK’nın yayın organlarından Sterk TV’ye hafta başında verdiği röportajda yer alan “ulus devlet kurma hedefinden vazgeçtikleri” vurgusu üzerinde durulmalı. Bu açıklamanın BDP’nin HDP’ye dönüşmesi ile çakışması tesadüf olamaz. PKK, genel stratejisini köklü biçimde değiştiriyor. Bu paradigma içinde şiddet dahil olmak üzere kullanılan bütün taktik araçlar değişiyor.

“Ulus-devlet” hedefinden vazgeçilmesi, federal çözümden vazgeçmek anlamına gelmediği gibi, son günlerde tırmanan özerklik tartışmalarını da sona erdirmiyor. Tersine “özerklik hedefi”, stratejik olarak “ulus devlet”in bir alternatifi olabilir. Nitekim Karasu “ulusların devlet kurmadan da özgür ve demokratik yaşam içinde kendi kaderlerini tayin edebileceği yaklaşımı” içinde olduklarını söylüyor. HDP projesini de doğrudan Türkiye’nin bütünlüğü içinde Kürt sorununu çözme hedefi için devreye soktuklarını, zaten açıkça belirtiyor.

PKK’nın bu temel strateji değişikliği, Devlet için de bir strateji değişikliğini zorunlu hale getiriyor. Bugüne kadar PKK “bölücü örgüt”, ürettiği şiddet “bölücü terör” olarak yaftalandı. Karşısında “Türkiye’nin birlik ve bütünlüğü”, “devletin milleti ve ülkesi ile bölünmez bütünlüğü” prensibi anayasadan yasalara, resmî politikalardan eğitime kadar ısrarla yerleştirildi. Bugün “artık Türkiye’yi bölmeyeceğim”, “devletin tekliğine itiraz etmeyeceğim” diyen bir PKK mevcut. Bu beyanın samimi olmadığını düşünenler, taktik bir çıkış olduğunu öne sürenler olabilir. PKK “bağımsız ulus devlet” hedefinden, aslında 1999 yılında Öcalan yakalandığında vazgeçmişti. Ancak bu vazgeçiş, bugünkü gibi stratejik değildi; sadece taktik bir geri çekilmeyi ifade ediyordu. Son olarak 2012’de Hakkâri bölgesinde yürüttükleri başarısız “Devrimci Halk Savaşı”, bağımsız devlet amacı için ilan edilmişti. Bugün durum faklı. Söz ile eylem arasında uyum var. Karasu’nun sözleri ile HDP projesinin örtüşmesi gibi. Burada asıl ölçü, dışarıdan PKK’ya şüphe ile bakanların endişeleri değil, Kürtlerin tutum ve tavırları olmalı. Çünkü bu strateji değişikliğinin ilk elden muhatabı doğrudan Kürtler.

PKK, 30 Mart seçimlerini bir referanduma dönüştürmüştü. Seçimlerden sonra özerklik ilanı bekleniyordu. 2011 Temmuz’unda meşhur Silvan saldırısı ile eşzamanlı olarak da PKK özerklik ilan etmiş; ancak somut hiçbir sonuç devşirememişti. Bu sefer sandıktan da bir netice hasıl olmadı. BDP’nin aldığı oy, kendi koyduğu çıtanın çok altında. Bu yüzden tek taraflı bir özerklik ilanının sağlayacağı hiçbir kazanç yok.

Gerçek şu: Sebebi ne olursa olsun, artık PKK’yı “bölücü” olarak mahkum edemeyiz. Ulus devlet projesinden vazgeçmek, “paralel” veya “alternatif” devlet olarak KCK’yı da anlamsız hale getiriyor. PKK öncelikli olarak kendi hedef kitlesine karşı politika geliştiriyor. Barış süreci Kürtler tarafından onaylandı. Bu süreci baltalamak PKK’nın kendisini marjinalize etmesi demekti. Sürdürmek ise Devlet’in beka endişelerini gidermeye bağlıydı.

Ya özerklik? Bu açıklamalar özerkliğin oldu-bittiye getirilmeyeceğini de gösteriyor. Tercih hepimize ait. Şiddet yüklü “bağımsız ulus devlet özlemi mi?”  yoksa sivil-siyasî çözümleri geniş bir mide ile tartışmak mı?

Bu sefer PKK’yı da ve bu açıklamalarla paralel çabaları da ciddiye almamız gerekiyor.