Uzmanlar uyarıyor: "200 milyon yıl önce oldu, yine olabilir"

Uzmanlar uyarıyor: "200 milyon yıl önce oldu, yine olabilir". Dünyadaki kitlesel büyük oluşlar hangileridir?

200 milyon yıl önce volkanik patlamalar tüm yaşamı yok etmişti. Şu anda da dünyadaki salınan karbondioksit seviyeleri ise 200 milyon önceki seviye ile aynı olduğu araştırmacılar tarafından açıklandı.

Araştırmacılar, dünyada bugüne kadar yaşanan beş büyük kitlesel yok oluştan biri olan Son Triyas dönemindeki karbondioksit seviyesinin günümüzdekiyle benzer olduğunu, önlem alınmazsa küresel ısınmanın tarihteki altıncı kitlesel yok oluşu beraberinde getireceğini söylediler.

Bilim insanları, antik kaya oluşumlarını inceleyerek, bu seviyelerin karbondioksit oranları tahmini yapan modellemelerin 21. yüzyıl sonundaki verileriyle aynı düzeyde olduğunu keşfettiler. Uzmanlar, küresel ısınma, deniz seviyesi yükselmesi ve okyanus asitleşmesinin atmosferdeki karbondioksit oranını arttırdığını ve bu yüzyılın sonunda 200 milyon yıl öncekiyle aynı seviyeye geleceğini vurguluyorlar.

İtalyan Jeobilimci Manfredo Capriolo ve ekibi, ABD'den Kuzey Afrika'ya uzanan bazaltik kayaçlardaki eski volkanik patlamaların kalıntılarını inceledi. Örnekler, yaklaşık yedi milyon mil karelik bir alanı kapsayan ve dünyanın en büyük magmatik bölgesi olan Orta Atlantik Magmatik Eyaleti’nden (CAMP) alındı.

Capriolo, “200 milyon yıl önce meydana gelen patlamalar, 21. yüzyılda insan yapımı faaliyetlerden dolayı öngörülen 2 santigrat derecelik ısı artışına eşdeğer karbondioksit hacmi yayıyor . Elde edilen bulgular, CAMP magmatik sisteminin CO2 açısından zengin olduğunu kanıtlıyor. Büyük hacimli volkanik karbondioksit emisyonlarının neden olduğu Son Triyas dönemindeki iklim ve çevresel değişiklikler, insan yapımı küresel ısınma tehditinini getirileriyle benzer olabilir. Yani küresel ısınma ve çevre kiriliği altıncı kitlesek yok oluşu yaratabilir” dedi.

Araştırmacılar, küresel ısınma, deniz seviyesindeki yükselme ve okyanustaki asitleşmesinin giderek atmosferdeki karbondioksit oranını artırdığını ve bu durumun 2100 yılına doğru bir felakate neden olacağını belirtti.

Günümüzden yaklaşık 250 milyon yıl önce gerçekleştiği düşünülen “Büyük Ölüm” ya da “Büyük Yok Oluş” olarak adlandırılan Permiyen-Triyas Yok Oluş Olayı’nda, tüm deniz türlerinin yaklaşık %96'sı, karadaki omurgalı türlerinin ise yaklaşık %60’ının soyu tükenmişti. Paleozoik ile Mezozoik dönemlerin yanı sıra Permiyen ve Triyas jeolojik dönemleri arasındaki geçişi başlatan bu kitlesel yok oluşta, biyoçeşitlilik büyük oranda tahrip olduğu için Dünya üzerindeki yaşamın kendisini toparlaması diğer felaketlerden daha uzun sürmüştü.

200 yıl önce meydana gelen Son Triyas Olayı'nda ise, volkanik patlamalar nedeniyle atmosferdeki karbondioksit oranlarını yükseldi ve çevresel erimelere yol açtı. Bu dönemde de dünyadaki canlı türlerinin yarısından fazlası yok oldu.

DÜNYADA BEŞ KİTLESEL YOK 0LUŞ MEYDANA GELMİŞTİ

Bilim insanlarına göre, dünyada günümüze kadar beş kitlesel yok oluş olayı meydana geldi:

Ordovisyen Yok Oluşu (450 milyon yıl önce):

Bundan 450 milyon yıl evvel olmuş en büyük kitlesel yok oluştur. Ordovisyen zamanında ağırlıkla deniz canlılarının oluşturduğu bir dönemden söz etmekteyiz. Burada da gezegenin karbondioksit gazının çok düşmesi sonucu atmosfer hızla soğumuş ve hızlı bir şekilde buzul çağı başlamıştır. Bu buzul çağı yüzbinlerce yıl sürmüş ve kara canlılarının %85 i de yok olmuşlardır. Çok az canlı buzul çağına adapte olabilmiştir.

Devoniyen Yok Oluşu (380 milyon yıl önce):

Devoniyen yok oluşu bundan 380 milyon yıl evvel meydana gelmiş ve milyonlarca yıl sürmüştür. Yaşam bu zamanda bitme noktasına gelmiştir. Sebebi çok net bilinmese de ağırlıkla buzul çağının oluşması ve yine deniz canlılarının yok olmasına sebep olmuştur. Kara canlıları nedense deniz canlıları kadar etkilenmemişlerdir. Bir şekilde Dünya her döngüye girip çıkmayı başarmaktadır. Henüz insan ortada yoktur.

Permiyen Yok Oluşu (250 milyon yıl önce):

Yaklaşık 250 milyon yıl evvel gerçekleşen bu yok oluş dünya oluşumunun en büyük yok oluşu olarak tarihe geçmektedir. Buna sebep olan bugünkü adıyla Sibirya volkanlarının yüzbinlerce yıldır patlayıp atmosfere yaymış olduğu sera gazından dolayı denizlerdeki yaşamın %90 ını yok etmesidir. Aynı şekilde havaya salınan zehirli sülfür geri kalan kara canlılarının boğulmasına sebep olmuştur. Dünyanın bu noktadan sonra eski haline dönmesi milyonlarca yıl sürmüştür.

Triyas Yok Oluşu (200 milyon yıl önce):

Bunun sebebi tam kesinleşmese de, büyük bir göktaşının, ani iklim değişikliklerinin ve volkanik etkenlerin bu yok oluşa sebep olduğu düşünülmektedir. Yaklaşık 200 milyon yıl evvel gerçekleşen bu yok oluş daha çok dönemin kara canlılarını yok etmiştir. İlginç bir durumdur ki bitkiler en az zararla yaşamlarını sürdürmeye devam etmişlerdir. Bu yok oluştan çok etkilenmemişlerdir. Belki de zaman içinde radyasyona direnç göstermeyi öğrenmişlerdir.

Kretase Yok Oluşu (65 milyon yıl önce):

Bundan yaklaşık 65 milyon meydana gelen yok oluş en bilinen yok oluşlardan biridir. Dinozorların yok olması ve memelilerin türlerin yaşamaya başladığı bir dönemdir. Tabii ki bunun sebebi herkesin bildiği büyük asteroid çarpmasıdır. Aslında bu çarpışma mevcut dünyamızın şimdiki şeklini oluşturacaktı. Çünkü tek bir büyük kıta olan Dünyamız parçalara ayrıldı ve deniz seviyesi düştü. Bu da kara memelileri ve yaşam için bir dönüm noktasını başlatmış oldu.