İşsizlik sosyal ve ekonomik sıkıntı olmasının yanı sıra, bireyler için psikolojik rahatsızlıkların ortaya çıkmasına sebep oluyor.  Birey için işini kaybetmek hayat standartlarının düşmesi anlamına gelir. İşsiz kalmanın tek yanı finansal kaynakların azalmasından sonra statü değişimi, sosyal çevre, düzenli aktivitelere katılamama, güç kaybı gibi sorunların yaşanması sonucu bireyde psikolojik çökkünlüğü ortaya çıkarır. Hemen peşi sıra stres ortamı oluşur ve stres kaynağı para olması bireyde hayat standartlarını düşürmek, alışagelen bir durumun ve ya sosyal çevrenin altına düşmek bireyi umutsuzluğa ve çaresizliğe sürükler. Sosyal çevreden uzaklaşarak yalnızlık duygusunu kendi içerisinde iyice besler. Bu durum içinde eve kapanma, sosyal çevre ile görüşmeme her gün alışmış olduğu tempoya alışan biri işsiz kaldığında kendisine olan saygının azaldığını hayata yüklediği anlamları kaybettiği yapılan araştırmalar sonucu gözlenmiştir. Her sabah erken kalkan birinin öğlene kadar uyumasından tutunda yeme düzenine kadar birçok şeyin olumsuz yönde değişeceğini göreceksiniz bunlardan en kötüsü de düşünce olarak olumsuz düşüncelerin harekete geçmesi olacaktır. İşsizlik sadece maddi olarak bir sıkıntı değil psikolojik olarak da çok ciddi sıkıntıları içerir. Kişilerin yaşamlarını rahatlık içinde sürdürebilmesi için fiziksel ihtiyaçların beslenme, barınma gibi karşılanması için belli bir maddi gelirin olması gerekir. Bu maddi gelir tehlikeye girdiğinde kişi ihtiyaçlarını karşılamayacak duruma geldiğinde özgüven düşüklüğü yaşayarak yaşama sevincini kaybetme noktasına geliyor. İşsizliğin getirmiş olduğu çok fazla sorun var. Bunlardan; geceleri ortaya çıkan uyku bozukluğu, gün içerinden gergin, mutsuz sinirli hissetme. İkili ilişkilerde iletişim sorunu… İşsizliğin sonucu ortaya çıkan bir takım ruhsal bozukluklardan en sık yaşanan duygu özsaygı kaybı, değersizlik, yalnızlık, statü kaybından kaynaklanan depresyon ve kaygı sorunları… İşsizlik hem kişi için hem de ailesi için büyük bir sıkıntı kaynağıdır. İşsizliğin getirmiş olduğu sorunlar yakın ve aile çevrenizi doğrudan etkiliyor. Özellikle evli ve işsizseniz ruhsal durumunuzun aile üzerinde ki etkisi daha baskın olacaktır. Böylece aile içi sorunlara yol açıyor şiddetli geçimsizlik kavramı ortaya çıkıyor. Aile içi huzursuzluk çocukların sağlıksız ortamı derken hayat bir şekilde ilerliyor ve kimisi boşanma kararı alıyor kimisi alışmışın altına düşünce terk ediyor… Aile içi iletişimi etkileyecek çok güçlü bir silah maalesef ki… İki buçuk milyon işsiz diyoruz fakat bunun bir sayı olduğunu altında yatanın stres, umutsuzluk, çocukların eğitimini düşünen anne baba, depresyon, ruhsal bunalım hali aslında tam olarak bu ülkenin topluca sağlık sorunu yaşaması… Bu durumun boyutu nereye kadar gider bilinmez ama psikolojik yönü oldukça endişe verici. 

Araştırmalara göre; işsizliğin psikoloji sağlık üzerinde ki etkisi altıncı aydan sonra artmayı başladığı dokuzuncu ayda en yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan başka bir araştırmaya göre yurtdışında işsizliğin depresyon ile ilişkisi yüzünden depresyonla yakından ilişkili olan intiharların da göre arttığı gösterilmiştir. Umutsuzluk ve karamsarlık depresyona giriş için başlangıçtır. İşsizlik sorunu denince fiziki şartların yanı sıra başka sebepleri sıraladığım gibi bunlardan bir diğeri sigortanın kaybedilmesi ve kişi sağlık problemleri tedavi ettirmekte zorluk çekmesine neden oluyor. Böylece işsizlik bir ana kavramı daha tetiklemiş oldu. Bu durum sizce de zincirleme olarak peşi sıra gibi değil mi? Birbiriyle bağlantılı olan bu sorunun tek kaynağı şuan ülkemizde ki hayat şartları standart düzeyin üzerinde olduğu için insanlardan çok sık duyulan "para yetiştiremiyorum her şey ateş pahası" sözleri aslında her şeyin altında yatan sebep parasızlık, işsizlik... İnsan sağlığı ve değeri hiçbir şeyden önemli olmamalı ama hayatın getirmiş olduğu birtakım sorunlar bunun önüne geçebilmekte.

 Bunun için neler yapmalıyız derseniz ilk olarak motivasyonu güçlü tutmak derdim. Destek almak her şeye rağmen mutlu olmak gerekir. "Ben zaten başarısızım" "ben zaten işi yaramam" gibi olumsuz düşünceleri kafanızdan atın. Sizi ileri taşımaz ve ya iş bulmanıza yardımcı olmaz sadece yerinizde saydırmakla kalmaz daha kötüsü size zarar verir. Düşüncelerinizi değiştirmekle başlayın bu işe. "Evet, işimi kaybettim belki daha mutlu olacağım ve ya farklı şartlarda bir iş bulacağım "düşüncesini tekrarlayın. Diyecekseniz belki işsizlik bu evet zor bir durum olduğundan bahsettik fakat bu düşüncenizi olumlu yönde düzeltmezseniz daha kötü sonuçlarla karşılaşırsanız. Diyelim ki kalıcı hasarlar yaşadınız o sıra bir iş bulduğunuz ama sağlığınız olmadıktan sonra o iş ne kadar cazip gelir? Para harcamak bile içinizden gelmez ki…  Kendinize sağduyu yaklaşın ve paylaşın! Ülkemizde çok eksik ama paylaşın! İçinizde ki duyguları paylaşmaktan çekinmeyin eşinizle dostunuzla… Duygular insanın içerisinde yanardağ gibi olur ve dışarıya vurduğunda sonuçları çok daha ağır olur… Ruhsal dengeyi bozan bu işsizliğin geçici olduğunu unutmayın ama ruhsal denge bozuldu mu geçici değil kalıcı olur… İşsizliği sadece siz değil daha geniş düşünürsek dünyada herkesin yaşadığını düşünmek evrenselleştirmek yükünüzü hafifletmenize yardımı olacaktır. Bunu sadece siz yaşamıyorsunuz. Bunun doğal bir süreç olduğunu, herkesin başına gelebileceğini düşünmekte fayda var…

Psikolog

MERVE ALKAN