'Provokatif ve lüzumsuz'

Vladimir Putin, Rusya'nın ilhakının ardından gittiği Kırım'da herkesi ülkesinin haklarına saygılı olmaya çağırdı. ABD ise bu hareketi provokatif ve lüzumsuz olarak tanımladı. Kırım'ın ilhakını tanımadığını tekrarladı.

Rusya lideri Putin'in bu ziyaretini ABD, AB ve NATO kabul edilemez olarak tanımlıyor. AB'den Rusya'ya yönelik yeni yaptırımlar söz konusu.

Sovyetler Birliği'nin Nazi Almanyası'nı yenilgiye uğratışının yıldönümünü kutlayan Rusya, cuma günü yine kanlı çatışmalara sahne olan Ukrayna'daki kriz nedeniyle Batı ile karşı karşıya geldiği bir dönemde güç gösterisi yaptı. Moskova'da düzenlenen Zafer Günü yürüyüşünde Rus ordusu askerî gücünü sergiledi. Rusya Devlet Başkanı Putin, Sivastopol'daki kutlamalara katılmak için Kırım'a gitti. Bu, Rusya'nın Kırım'ı ilhak kararının ardından Putin'in bölgeye yaptığı ilk ziyaret.

Putin kutlamaların ardından Rusya'nın Karadeniz Filosu'na ait savaş gemilerini teftiş etti. Rusya'nın Kırım ile daha güçlü hale geldiğini söyledi. Daha sonra Zafer Günü için düzenlenen bir konserde konuşan Putin şunları söyledi:

"Biz tüm ülkelere, tüm halklara saygı duyuyoruz. Hukuk çerçevesinde olduğu sürece, tüm hak ve çıkarlarına saygı duyuyoruz. Herkesten de, bizim çıkarlarımıza saygı duymasını bekliyoruz. Bu çıkarlar arasında, tarihsel adaletin tesis edilmesi ve kendi kaderini tayin hakkı da var."

"Egemenliğin açık ihlali"

Kiev yönetimi ve Batı, Rus liderin Kırım ziyaretinden rahatsız.

Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ziyareti Ukrayna'nın "egemenliğinin açık ihlali" olarak niteledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jen Psaki ziyaret ile ilgili şu açıklamayı yaptı;

"Bu ziyaret provokatif ve lüzumsuz. Kırım, Ukrayna'ya aittir ve biz Rusya'nın bu yasa dışı ve gayrı meşru adımlarını tanımıyoruz"

NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen ziyareti "yakışıksız" bulduğunu söyledi.

Avrupa Komisyonu üyesi Janusz Lewandowski de yaptığı açıklamada bu ziyaretin, buraya bir Rus müdahalesi olduğunu süphe götürmez bir şekilde kanıtladığını söyledi. Lewandowski, Avrupa Parlamentosunun Pazartesi günü yapacağı oturumda, birliğin Rusya'ya yönelik zaten yürürlükte olan yaptırımlarını genişletebileceğini açıkladı.

Çatışmalarda 21 ölü

Putin'in Kırım'ı ziyareti sırasında Ukrayna'nın güneydoğusunda yine kanlı çatışmalar yaşandı.

Ukrayna birlikleri ve Rus yanlısı gruplar, Rusça konuşan nüfusun yoğun olarak yaşadığı Donetsk bölgesindeki Mariupol şehrinde bir polis karakolunun kontrolü için çatıştı.

İçişleri Bakanı Arsen Ayakov çatışmalarda 20 milis ve bir polisin öldüğünü söyledi.

Beş polis ve dört milis de yaralandı.

Rus ordusundan gövde gösterisi

Ukrayna'da tansiyonun yeniden yükseldiği saatlerde Moskova'da yapılan Zafer Günü kutlamaları her zamankinden daha gösterişliydi.

Normalde 45 dakika süren yürüyüş 59 dakika sürdü. Yürüyüşte 11 binden fazla asker yer aldı.

Kutlamalarda konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ülkesinin askerî gücünü övdü, "fetih" ve "vatanseverlik" kavramlarını vurguladı.

Putin konuşmasında Ukrayna'dan bahsetmedi ama "Sovyet halkının demir iradesi Avrupa'yı kölelikten kurtardı" dedi.

Nazi Almanyası 1941'de Sovyetler Birliği'ni işgal etmiş, Moskova yakınlarına kadar ilerlemişti. Sovyet ordusu 1945'te Hitler'e karşı zafer kazanmıştı. Savaşta 27 milyona yakın Sovyet vatandaşının öldüğü sanılıyor.

Ukrayna'da tartışmalı referandumlar

Çatışmalar ve Zafer Günü'ndeki güç gösterisi, Moskova'nın Batı ile Ukrayna konusunda yaşadığı krizin Soğuk Savaş ile kıyaslandığı bir döneme rastlıyor.

Ukrayna'nın doğusundaki Rus yanlısı gruplar pazar günü Batı'nın tanımayacağını açıkladığı referandumlara hazırlanıyor.

Luhansk ve Donetsk bölgelerinde düzenlenecek referandumlarda Kiev'den bağımsızlık oylaması yapılacak.

Putin, hafta içinde tavır değişikliği işareti vermiş ve referandumun ertelenmesini istemişti.

Rus yanlısı gruplar ise bu çağrıya karşın oylamaların yapılacağını duyurdu.

Kiev, Kırım senaryosunun bu bölgelerde de uygulanmasından endişeli.

Rusya, 16 Mart'ta yapılan ve Batı ile birlikte Tatarların boykot ettiği referandumun ardından Kırım'ı ilhak etmişti.

Kırım, Tatarların anavatanları olarak gördüğü bir bölge.

Yüzbinlerce Kırım Tatarı 1944 yılında Sovyet lideri Stalin tarafından yurtlarından sürgün edilmiş, yerlerine Ukraynalı ve Rus nüfus yerleştirilmişti.